Hoe werken aandelenopties bij startup-investeringen?

Aandelenopties zijn een van de meest gebruikte beloningssystemen in startups, vooral voor medewerkers.

Bij het investeren in startups worden aandelenopties vaak ingezet om medewerkers extra te motiveren en te belonen voor hun harde werk.

In plaats van een direct loon, krijgen medewerkers het recht om aandelen in de toekomst te kopen tegen een vooraf vastgestelde prijs.

Dit kan zeer aantrekkelijk zijn als de startup groeit en de waarde van de aandelen stijgt, omdat de medewerkers dan hun opties kunnen uitoefenen en winst kunnen maken.

Startups hebben vaak beperkte middelen om hoge salarissen te bieden, en daarom geven ze medewerkers aandelenopties om ze te betrekken bij het succes van het bedrijf.

Het idee is simpel: als je hard werkt en de startup groeit, wordt jouw stukje van het bedrijf meer waard.

Wat zijn aandelenopties precies?

Een aandelenoptie geeft iemand het recht, maar niet de verplichting, om een aandeel in de toekomst te kopen tegen een vooraf bepaalde prijs, de zogenaamde uitoefenprijs of strike price.

Het idee is dat je deze aandelen later tegen een lagere prijs kunt kopen, zelfs als de waarde van het bedrijf gestegen is.

Bijvoorbeeld, stel je krijgt opties om aandelen te kopen voor €10 per stuk.

Als de waarde van de aandelen stijgt naar €50, kun je jouw opties uitoefenen en de aandelen kopen voor €10, waarna je ze direct kunt verkopen voor €50 en een winst van €40 per aandeel maakt.

Hoe aandelenopties werken in startups

Bij investeren in startups zijn aandelenopties een manier om mensen aan te moedigen langer te blijven werken voor het bedrijf en bij te dragen aan het succes ervan.

Het verkrijgen van volledige eigendom van de aandelen gebeurt meestal niet direct, maar over een bepaalde periode.

Dit proces wordt vesting genoemd.

1. Vestingperiode

De meeste startups werken met een vestingperiode voor aandelenopties.

Dit betekent dat medewerkers hun opties pas na een bepaalde tijd kunnen uitoefenen.

Een typische vestingperiode is vier jaar, met een “cliff” na het eerste jaar.

Dat betekent dat een medewerker na het eerste jaar bijvoorbeeld 25% van zijn opties krijgt, en daarna maandelijks of jaarlijks een deel van de resterende opties “verdient”.

Waarom doen startups dit?

Omdat ze willen dat medewerkers langere tijd blijven en bijdragen aan de groei van het bedrijf.

Als alle opties direct beschikbaar zouden zijn, zou iemand kunnen vertrekken met een groot aantal aandelen zonder echt te hebben bijgedragen aan het succes van de startup.

2. Cliff-periode

Zoals eerder genoemd, hanteren veel startups een cliff.

Dit is een periode van bijvoorbeeld één jaar waarin je geen van je opties krijgt, ook al werk je al voor het bedrijf.

Na dat eerste jaar krijg je ineens een groot deel van je opties, meestal 25%, en daarna groeit je aandeel maandelijks of jaarlijks.

Stel dat je 1.000 aandelenopties hebt en een vestingperiode van vier jaar met een éénjarige cliff.

Na dat eerste jaar krijg je 250 aandelenopties (25%).

De resterende 750 opties worden vervolgens gelijkmatig verdeeld over de komende drie jaar.

Waarom aandelenopties aantrekkelijk zijn voor startups

Startups hebben vaak niet het geld om hoge salarissen te betalen of grote bonussen uit te delen.

In plaats daarvan gebruiken ze aandelenopties om talent aan te trekken en te behouden.

Het idee is simpel: als de startup slaagt, kunnen medewerkers hun aandelenopties uitoefenen en meeprofiteren van het succes.

Voor startups is dit een geweldige manier om medewerkers aan het bedrijf te binden zonder direct grote hoeveelheden geld uit te geven.

Het stelt hen in staat om toptalent aan te trekken met de belofte van toekomstige beloningen als het bedrijf groeit.

Bovendien kunnen medewerkers dankzij aandelenopties het gevoel krijgen dat ze mede-eigenaar zijn van het bedrijf.

Dit verhoogt de motivatie om hard te werken, omdat hun persoonlijke succes nauw verbonden is met het succes van de startup.

Waarom aandelenopties aantrekkelijk zijn voor medewerkers

Voor medewerkers kan het vooruitzicht van aandelenopties ook erg aantrekkelijk zijn.

Hoewel ze misschien een lager basissalaris krijgen dan bij een gevestigd bedrijf, krijgen ze het potentieel voor enorme financiële winst als de startup succesvol wordt.

Het bekendste voorbeeld hiervan is de techwereld.

Medewerkers van bedrijven zoals Google, Facebook en Amazon die aandelenopties kregen in de vroege dagen, hebben later enorme winsten gemaakt toen deze bedrijven naar de beurs gingen of werden verkocht.

Het kan een levensveranderende financiële kans zijn als je bij de juiste startup werkt.

Natuurlijk is er ook risico: als de startup mislukt, zijn de aandelenopties niets waard.

Maar dat is precies de reden waarom medewerkers vaak bereid zijn dat risico te nemen; de mogelijke beloning kan enorm zijn.

Hoe beïnvloeden aandelenopties investeerders?

Bij het investeren in startups is het belangrijk om te begrijpen hoe aandelenopties de eigendomsstructuur van het bedrijf beïnvloeden.

Opties maken deel uit van de cap table, wat betekent dat ze uiteindelijk kunnen leiden tot verwatering van de aandelen van de oprichters en investeerders.

Verwatering betekent dat het percentage van het bedrijf dat een investeerder bezit, kleiner wordt als er meer aandelen worden uitgegeven, zoals bij het uitoefenen van opties.

Hoewel dit normaal is, moeten investeerders hier rekening mee houden bij hun besluit om in een startup te investeren.

Veel term sheets bevatten een optiepool, een vooraf bepaald percentage aandelen dat gereserveerd is voor medewerkersopties.

Bij het investeren in startups willen investeerders vaak dat deze optiepool wordt opgenomen vóór hun investering, zodat hun aandelen niet later worden verwaterd als de optiepool wordt vergroot.

Optie-uitleg voor investeerders

Wanneer een startup op zoek is naar financiering, willen investeerders weten hoeveel opties er al zijn uitgegeven en hoeveel opties er nog kunnen worden uitgegeven in de toekomst.

Dit wordt allemaal vastgelegd in de cap table, die een overzicht geeft van de huidige aandelenstructuur, inclusief opties die nog niet zijn uitgeoefend.

Als investeerder is het belangrijk om te begrijpen hoe de optiepool invloed kan hebben op de waarde van je aandelen.

Een grote optiepool kan leiden tot aanzienlijke verwatering, wat betekent dat je een kleiner percentage van het bedrijf bezit dan je aanvankelijk dacht.

Daarom vragen veel investeerders om een heldere cap table voordat ze geld in een startup steken.

Uitoefenprijs en belastingen

Een ander belangrijk aspect van aandelenopties is de uitoefenprijs, oftewel de prijs waarvoor de medewerker de aandelen kan kopen.

In een ideale situatie is de uitoefenprijs lager dan de huidige waarde van de aandelen, zodat de medewerker winst kan maken.

Het is ook belangrijk om te weten dat er belastingaspecten verbonden zijn aan het uitoefenen van opties.

In sommige landen, zoals de Verenigde Staten, kan je belasting verschuldigd zijn op het moment dat je je opties uitoefent, zelfs als je de aandelen nog niet hebt verkocht.

Het kan dus verstandig zijn om advies in te winnen over de fiscale gevolgen voordat je opties uitoefent.

Verschillende soorten aandelenopties

Er zijn verschillende soorten aandelenopties die startups kunnen aanbieden, en de belangrijkste twee zijn incentive stock options (ISOs) en non-qualified stock options (NSOs).

Hoewel ze beide het recht geven om aandelen te kopen tegen een vooraf bepaalde prijs, zijn er enkele belangrijke verschillen, vooral op fiscaal gebied.

1. Incentive Stock Options (ISOs)

ISOs worden meestal aangeboden aan medewerkers en hebben bepaalde belastingvoordelen.

Als je een ISO uitoefent en de aandelen ten minste een jaar vasthoudt na de uitoefening (en ten minste twee jaar na de toekenning van de opties), betaal je minder belasting op de winst bij verkoop.

Het nadeel van ISOs is dat er limieten zijn aan hoeveel je kunt ontvangen.

Daarnaast zijn ISOs vaak onderworpen aan de alternatieve minimumbelasting (AMT), wat betekent dat je mogelijk eerder belasting moet betalen dan wanneer je de aandelen daadwerkelijk verkoopt.

2. Non-qualified Stock Options (NSOs)

NSOs worden vaak aangeboden aan zowel medewerkers als externe adviseurs of bestuurders.

Ze hebben niet dezelfde belastingvoordelen als ISOs, maar zijn flexibeler in wie ze kunnen worden toegekend.

Wanneer je een NSO uitoefent, betaal je direct inkomstenbelasting op het verschil tussen de uitoefenprijs en de huidige marktwaarde van de aandelen.

Dit betekent dat je belasting verschuldigd bent, zelfs als je de aandelen niet direct verkoopt.

Wat gebeurt er bij een exit?

Een van de meest opwindende momenten voor zowel medewerkers als investeerders is een exit.

Dit kan in de vorm van een beursgang (IPO) of een overname van de startup door een groter bedrijf.

In zo’n geval kunnen medewerkers hun aandelenopties uitoefenen en profiteren van de waardestijging.

Voor investeerders is het belangrijk om te weten hoe aandelenopties worden behandeld bij een exit.

In veel gevallen kunnen medewerkers hun opties uitoefenen net voor of tijdens de exit, wat betekent dat er een aanzienlijke verwatering kan optreden.

Daarom willen investeerders graag begrijpen hoeveel opties er in omloop zijn voordat ze instappen.

Waarom aandelenopties een win-win zijn

Ondanks de complexiteit van aandelenopties